autor zamieszczonych w niej artykułów z dziedziny filozofii, sztuki i rzemiosła; początkowo zwolennik teizmu, następnie deizmu, ostatecznie opowiedział się za ateizmem, głosząc materializm, sensualizm i determinizm witalistyczny; postulował pierwszeństwo nauk eksperymentalnych przed spekulatywnymi; negował istnienie wolnej woli w naturze ludzkiej; w moralności przyjmował utylitaryzm i posłuszeństwo prawom natury; przeciwstawiając się wszelkim dogmatom, akcentował względność ludzkiego poznania i sprzeczność różnych dziedzin wiedzy. Swoje poglądy filozoficzne przedstawił w pracach: Myśli filozoficzne (1746, wydanie polskie 1953), List o ślepcach (1749, wyd. pol. 1953), O interpretacji natury (1754, wydanie polskie 1953), Sen d’Alemberta (1830, wydanie polskie 1962); Wybór pism filozoficznych (1953). W poglądach politycznych był początkowo zwolennikiem absolutyzmu oświeconego, Katarzynie II zalecił jednak powołanie parlamentu; poglądy społeczno-polityczne (antykolonializm, prawo do rewolucyjnego obalenia despotyzmu) wyłożył m.in. w napisanej wspólnie z G.Th. Raynalem Historii politycznej rewolucji amerykańskiej (1781, wydanie polskie 1783). Stworzył teorię dramatu mieszczańskiego (drama, O poezji dramatycznej 1759, przekład polski w: E. Rzadkowska Teorie dramatyczne oświecenia francuskiego 1958); do perfekcji doprowadził krytykę sztuki (Salony 1759–81, wybór polski w: Paradoks o aktorze, 1950). W dziedzinie literatury wyróżnił się zwłaszcza jako autor błyskotliwych powiastek filozoficznych Kubuś Fatalista i jego pan (1796, wydanie polskie 1915) i Kuzynek mistrza Rameau (1821–23, wydanie polskie 1910) oraz powieści psychologiczno-obyczajowej Zakonnica (1796, wydanie polskie 1949); pisał sztuki teatralne, ilustrujące jego koncepcję dramatu, oraz opowiadania (To nie bajka 1773, wydanie polskie 1920).
Pozycje tego autora w naszej księgarni:
- siatka
- lista